همه نکاتی که باید درباره بیماری «پای ورزشکاران» بدانید
زمانی برای رویش قارچ ها!
هوا گرم است و از نوک سر تا انگشتهای پای تان خیس عرق است. خارش و سوزش انگشت ها هم امان تان را بریده.به محض اینکه کفش های تان را در می‌آورید با قرمزی کف پا مواج میشوید که قطعا این خارش و قرمزی ها عادی نیست.شاید برخی از افراد با این علائم آشنا باشند؛بله قارچ ها بیماری زا محل جدیدی برای زندگی پیدا کرده اند.بهتر است بگوییم پای شما خانه ای جدید برای قارچ های پوستی شده است.اما چه شرایطی آنها را به اینجا دعوت کرده است؟در ادامه دکتر مسعود داوودی،متخصص پوست و مو عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله درباره این بیماری توضیح میدهد.
قارچ شناس شوید
قارچ ها موجوداتی شبیه گیاهان هستند،اما چون نمی‌توانند فتوسنتز کنند،مجبورند یک زندگی انگلی داشته باشند. به همین دلیل روی بدن یا بقایای بدن موجودات زنده رشد کرده و تکثیر میشوند.اما همه قارچ ها به یک صورت رشد نمی‌کنند؛آنها به دو دسته چند سلولی و تک سلولی تقسیم میشوند.قارچ های چند سلولی در طبیعت به راحتی قابل مشاهده هستند،اما قارچ های تک سلولی همان قارچ هایب هستند که می‌توانند برای انسان و سایر موجودات بیماری‌زا باشند.این قارچ های تک سلولی روی پوست مرده نفوذ می‌کنند و اگر شرایط محیطی فراهم باشد رشد کرده،تکثیر میشوند.
قارچ ها چطور ظاهر میشوند؟
نباید انتظار داشته باشید که قارچ‌های تک سلولی بیماری زا را به راحتی مشاهده کنید. این نوع از قارچ ها قابل مشاهده نیستند،اما اگر روی پوستتان با تغییراتی مثل قرمزی به همراه پوسته ریزی مواجه شدید بهتر است به وجود قارچ ها روی پوستتان شک کنید،به خصوص اگر همراه با خارش باشد. در مواقع شدید تر،علاوه بر علائم گفته شده تاول های روی پوست ایجاد میشوند که حاوی مایعات شفاف یا کدر رنگ چرکی هستند. اکثر قارچ های بیماری زا با این علائم خودشان را روی پوست نشان می‌دهند.
کدام عضو بدن مستعد تر است؟
شایع ترین جایی که ممکن است گرفتار قارچ های پوستی شوید،انگشت های پا است. بخصوص بین انگشت چهارم و پنجم پا چون تهویه مناسبی وجود ندارد،بروز قارچ‌های در این محل بیشتر است. قارچ‌های ممکن است روی پوست وجود داشته باشند،اما زمانی رشد می کنند و زیاد می شوند که شرایط برای‌شان فراهم شود. هر زمان که نام بیماری پای ورزشکاران را شنیدید،بدانید که منظور همان قارچ های پوستی است؛زیرا این بیماری در بین ورزشکاران بسیار شایع بوده و تنها دلیلش هم تعرق زیاد است. پس افرادی که تعریق زیادی دارند احتمال ابتلا به این بیماری در آنها نسبت به سایر افراد دیگر بیشتر است.
فقط مخصوص ورزشکاران نیست
برخلاف نام بیماری که پای ورزشکار است،هر فردی که شرایط زیر را داشته باشد در معرض خطر این بیماری قارچی است:
پوشیدن طولانی مدت کفش جلو بسته یا کفش هایی که تهویه ندارند.
مرطوب بودن پاها برای مدت زمان طولانی
عرق کردن زیاد در ناحیه انگشت پا
وجود زخم در کف پا یا در ناخن ها
اما به غیر از ورزشکاران در افراد مسن هم این بیماری شایع است. هر چه سن بالاتر می‌رود،توقع داریم قارچ پوستی در افراد بیشتر مشاهده شود؛به خصوص افرادی که سن‌شان بالای ۵۰ سال است،بین دو نفر یک نفرشان به این بیماری از نوع خفیف تا شدید مبتلا می شود.
قارچ ها ساکن نمی مانند
فکر نکنید که قارچها در یک مکان به وجود می آیند و همان جا باقی می مانند؛اگر شرایط محیطی مناسب باشد علاوه بر روی انگشتان پا،پاشنه،کف و لای انگشتان نیز جاهایی هستند که برای رشد قارچ مساعدند. اتفاقا خوب این است که یکی از پاها دچار این مشکل بشود،اما از آنجا که بیماری پای ورزشکار واگیردار است،می تواند با تماس مستقیم و غیر مستقیم (نظیر تماس با کفش،جوراب،دمپایی مشترک در حمام های عمومی و استخرها) از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به همین دلیل اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان های لازم انجام نشود،انتقال آن به سایر قسمت ها امکان پذیر است.
کشت پوستی،شما را از این بیماری آگاه می‌کند
همانطور که گفته شد،قارچ های پوستی قابل رویت نیستند،اما از روی برخی از علائم می‌توان به وجود آنها شک کرد. دید پزشکی با دید افراد عادی فرق دارد. معمولاً زائده های قارچی با نشانه ای به نام زائده فعال (این زائده به صورت حلقوی یا نیمه حلقوی است که لبه زائده فعال بوده اما مرکز آن غیرفعال یا رو به بهبودی است) همراه هستند که این زائده به تشخیص بیماری کمک می کند. اما تشخیص از این طریق برای همه افراد امکان پذیر نیست. به طور کلی پزشک به سادگی و در عرض چند دقیقه می‌تواند با انجام کشت پوستی بیماری را تشخیص داده و درمان مناسب را آغاز کند.
زود دل نمی‌کند
از زمانی که بیماری پای ورزشکاران در فرد تشخیص داده می شود،باید درمان را که هم به صورت دارویی و هم موضعی است شروع کرد. درمان قارچ های پوستی در شرایط نرمال ممکن است تا مدت ۲ ماه هم طول بکشد،اما در شرایط خاص احتمال دارد طول درمان بیشتر باشد. شرایط خاص به زمانی گفته می شود که قارچ ها به ناخن ها هم سرایت کرده باشد.
درمان های خودسرانه را دور بریزید
خیلی از افراد سعی می‌کنند با راهکارهای خانگی مثل زدن بتادین،سرکه آب نمک با خود درمانی این مشکل را برطرف کنند. اما هیچکدام از این روش ها از نظر علمی تایید نشده است. تنها ماده گیاهی که خاصیت ضد قارچی دارد،حنا ست. مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه حنا را روی محل قارچها قرار دهید،اما به دلیل رنگی که حنا به پوست میدهد،برخی از افراد راغب به انجام این کار نیستند. به همین دلیل توصیه می شود با راهکارهای خانگی غیرموثر درمان را به تعویق نیندازید. به طور کلی بیماری پای ورزشکار می تواند از نوع خفیف تا شدید متغیر باشد و در مدت زمان کوتاه درمان شود یا به زمان زیادی برای درمان نیاز داشته باشد. ولی چیزی که عمومیت دارد پاسخ خوب به درمان و امکان پیشگیری است.
قارچ کاندیدا
افرادی که مشکل نقص ایمنی دارند،مثل بیماران پیوندی یا افراد دیابتی ممکن است به نوع دیگر از بیماری‌های قارچی مبتلا بشوند. البته این قارچ ها هم از نوع تک سلولی بوده که به نام قارچ های کاندیدا معروف هستند. قارچ کاندیدا بیشتر تمایل دارد بین انگشتان پا و اطراف ناخن ها رشد و نمو داشته باشد تا کف یا روی پاها. اما به طور کل قارچ های غیر کاندیدا یا قارچ های کپکی شیوع‌شان نسبت به قارچ های دیگر در بین افراد به خصوص افراد سالم بیشتر است. همچنین بوی پا در این نوع از قارچ ها کمتر نقش دارند.
این کفش ها را نپوشید
همانطور که گفته شد،بیماری ورزشکاران یک بیماری مسری است؛به همین دلیل ممکن است برخی از افرادی که مبتلا به این بیماری هستند،کفششان هم آلوده به قارچ شود. به همین دلیل توصیه می شود افرادی که مقاوم به درمان هستند و بیماری شان عود می کند،دیگر از کفش آلوده استفاده نکنند. قارچ ها در بافت های کفش فرو رفته اند،به همین دلیل با شستشو و حتی قرار دادن در آفتاب آن ها از بین نمی روند.
قارچ ها این شرایط را دوست ندارند
برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پای ورزشکار،اقدامات زیر را انجام دهید:
پای خود را بعد از استحمام یا شنا به طور کامل خشک کنید.
در استخر ها و حمام های عمومی از دمپایی یا صندل شخصی استفاده کنید.
سعی کنید از جوراب استفاده کنید تا پاها خشک تر باشند.
از کفش با تهویه مناسب استفاده کنید،اگر شرایط کاری شما به گونه ای است که پای شما برای طولانی مدت درون کفش است،حتما به صورت روزانه پای خود را با آب گرم و صابون بشویید و به خوبی پا و لای انگشتان را خشک کنید.
از کفش‌ها و صندلی های جلو باز در بیرون از خانه استفاده کنید
قارچ یک موجود زنده و در حال رشد است که با تغییر محیط زندگی آن می توانید جلوی رشدش را بگیرید. به همین دلیل اگر می‌توانید از کفش ها و صندل های جلو باز در بیرون از خانه استفاده کنید تا نور خورشید به انگشتان پا بتابد. اگر نمی توانید این نوع کفش ها را بپوشید (مثلاً افراد دیابتی نمی توانند) سعی کنید کفش شما تا حد امکان گشاد باشد،البته طوری نباشد که در پای شما لق بزند.
