ویندوز فون آخرین تلاش بزرگ برای برهم زدن امپراطوری اندروید و iOS در دنیای سیستم‌عامل‌های موبایل بود که مایکروسافت رسماً در آن شکست خورده و نتوانست به توفیق برسد. اما به راستی دلایل این شکست چه بود و چرا با وجود این سرمایه‌گذاری گسترده مایکروسافت نتوانست این سیستم عامل را آنطور که باید گسترش دهد؟
توماس ادیسون در یکی از سخنان خود می‌گوید «اگر هزار راه اشتباهی بروم، شکست نخواهم خورد، چون هر تلاش خطا یک قدم رو به جلو است.»
شاید این بهترین جمله‌ای باشد که این روزها مایکروسافت بتوان به آن تکیه کرده و با دیدی وسیع‌تر به آینده نگاه کند. در واقع پروژه ویندوزفون به مایکروسافت نشان داد که تعداد بسیار زیادی راه اشتباه وجود داشته که مایکروسافت بدون درس گرفتن از اشتباهات خود آنها را پیموده و در نهایت به شکست کامل پروژه ویندوز فون انجامیده است.
در مورد این سیستم‌عامل و نظریه‌های بررسی کننده دلایل شکست آن جای صحبت فراوانی وجود دارد. بسیاری از صاحب نظران عدم اجرای صحیح ایده سیستم عامل موبایل در دنیایی که دو غول تمام عیار مانند اندروید و iOS در آن قرار دارند را دلیل اصلی شکست می‌دانند اما شاید از زبان کسی که درون شرکت و در دل پروژه به فعالیت مشغول بوده بتوانیم حقایق جالبی را بشنویم.
آقای تری میرسون، از مهندسان اسبق نوکیاست که قبل و بعد از ادغام در مجموعه مایکروسافت در بخش توسعه سیستم‌های نرم‌افزاری موبایل فعالیت می‌کرده و معتقد است چهار دلیل زیر عوامل اصلی شکست ویندوزفون بوده‌اند:
۱. تخمین اشتباه وضعیت گوگل؛ همه ما می‌دانیم که اپل پیش از گوگل در توسعه سیستم‌عامل‌های موبایل وارد گود شد و مایکروسافت نیز به خوبی این را می‌دانست که اپل در این زمینه می‌تواند سرآمد باشد. اما این تخمین اشتباه در مایکروسافت همیشه در مورد گوگل وجود داشت که این شرکت نمی‌تواند آنطور که باید و شاید، اندروید را به سرانجام برساند؛ تخمینی که امروز مشاهده می‌کنیم از پایه غلط بوده است. شاید در این زمینه بهترین خلاقیت گوگل سرویس‌های آن بودند که دسترسی کاربردی مانند یوتیوب، نقشه، جیمیل و … را برای مایکروسفات سخت کردند و آنگاه بود که ویندوز فون در برابر قابلیت‌های اندروید، بسیار ضعیف به نظر آمد.
۲. کج سلیقگی و عدم اجرای صحیح پروژه ویندوز ۸: قبل از رونمایی از ویندوز ۸ مایکروسافت طرفداران بسیار زیادی داشت که بی‌صبرانه منتظر ایده جذاب ویندوزفون بودند ولی بعد از اینکه ویندوز ۸ توسط این شرکت رونمایی شد کاربران دیدند که تمامی تصورات آنها از رابط کاربری و کاربردی بودن قابلیت‌های این سیستم عامل سرابی بیش نیست. شاید به همین دلیل بود که خود مایکروسافت نیز به سرعت دست به کار شد و با عرضه ویندوز ۸.۱ و پس از آن با بازطراحی ویندوز ۱۰ به دنبال راهی می‌گشت که بتواند این گندکاری را جبران کند ولی نه تنها هیچ‌گاه نتوانست به جو روانی قبل بازگردد، بلکه آن اشتیاق بزرگ کاربران را نیز کور کرد.
۳. غرور و شهرت مایکروسافت: در آن زمان این دو ویژگی مایکروسافت بسیار خطرناک بودند و خود شرکت نیز به هیچ عنوان به قدرت استارت‌آپ‌ها توجهی نداشت و نمی‌خواست از فعالیت‌های آنان درس بگیرد و همین عامل باعث شد مایکروسافت در نهایت از همین استارت‌آپ‌ها (اندروید) شکست بخورد.
۴. عدم نیاز به تغییر وضعیت در کاربران: در سال ۲۰۱۴ کاربران در شرایطی قرار داشتند که همه نیازهای آنها با اندروید و iOS به راحتی تأمین می‌شد و مایکروسافت شروع به پروژه‌ای کرده بود که عملاً دلیل وجود نداشت تا کاربران را مجبور به این کار کند که از آنها دست برداشته و سراغ ویندوزفون بیایند. این یک اصل است که کاربران تغییرات بزرگ زیاد را نمی‌پذیرند و همین حالا نیز تعداد کاربرانی که بین دو سیستم عامل اندروید و iOS سوئیچ کنند بسیار کم است. پس دلیلی وجود نداشت آنها به سمت سیستم‌عامل دیگری مانند ویندوز فون بروند.
به هر حال دلایل فوق که شاید بسیار عقلانی و صحیح به نظر آیند از زبان تری میرسون بیان شده‌اند و همه ما می‌دانیم که می‌توان آنها را در لیست اشتباهات مایکروسافت از وضعیت بازار موبایل جای داد که در نهایت باعث شکست طرح و پروژه جذابی مانند سیستم عامل ویندوز فون شود.
در این میان توسعه نرم‌افزارها نیز عامل مهمی بود که مایکروسافت اگرچه در اواخر کار تلاش می‌کرد توجه زیادی به آن داشته باشد و شاید قبل از عرضه Android Studio و استفاده توسعه دهندگان اندروید از Eclipse هنوز زمان برای جبران مافات وجود داشت ولی سستی و عدم ارائه ابزاری راحت، دقیق و سریع برای توسعه نرم‌افزارهای ویندوزفون که بتوان به صورت کارآمد در تولید نرم‌افزارهای ویژه برای ویندوزفون به کار آید را نیز بتوانیم در جمله دلایل فوق جای دهیم.
